مدیریت پسماندهای ساختمانی و عمرانی (نخاله)
توسعهی شهرنشینی باعث اتفاقات تازهای در شیوهی ساخت و ساز شده و منجر به تخریب بسیاری از خانههای قدیمی و ساختن آپارتمانهای چند طبقه گردیده است. این فرآیند تخریب و بازسازی فرصتها و تهدیدهای زیادی با خود به همراه دارد. مهمترین این تهدیدها، تولید انواع پسماندهای تخریب و بازسازی است. ممکن است در نگاه اول این نخالهها در مقایسه با سایر زبالهها، خطرناک و دردسرساز به نظر نیایند، اما حجم زیاد این پسماندها به دلیل کمبود محل دفن مناسب بهداشتی، میتواند مشکل ساز باشد. صنعت ساختمان سازی، مقادیر زیادی از منابع طبیعی را برای ساخت و ساز مصرف کرده و در نهایت پس از تخریب، مقدار زیادی نخاله بر جای میگذارد. مدیریت این نخالهها بسیار ضروری است؛ زیرا میزان پسماندهای ساختمانی روز به روز در حال افزایش است و تولید نخاله باعث بروز مشکلات بسیاری میشود.
صنعت ساختمان، 40 درصد کل مواد خام کره زمین و 12 درصد مصرف آب جهان را شامل میشود. همچنین 40 درصد از منابع انرژی جهان برای فعالیتهای ساختمانی به مصرف می رسد. 25 درصد کل چوب مصرفی در جهان نیز برای پروژههای ساختمانی مورد استفاده قرار میگیرد. از این رو، میزان اتلاف مصالح و نخالههای ساختمانی بر وضعیت محیط زیست، اقتصاد و شرایط اجتماعی کشورها، تاثیر گستردهای دارد.
جمع آوری و انتقال نخالههای ساختمانی خود یک معضل بزرگ است چرا که در بسیاری مواقع برخی از پیمانکاران یا رانندگان ماشینآلات سنگین، نخالهها را در حاشیه شهرها و جادهها تخلیه مینمایند. بدیهی است که این موضوع باعث به وجود آمدن آلودگیهای بصری و ایجاد مناظری زشت میشود. از سوی در بسیاری موارد تخلیه خاک و نخاله در حاشیه جادهها باعث سد معبر و به طبع آن به وجود آمدن خسارات جانی و مالی به شهروندان میشود.
نخالههای ساختمانی بخشی از ضایعات تخریب و بازسازی منازل به حساب میآید که شامل گچ، سیمان، کاشی، سرامیک، آجر، بلوک سیمانی سنگ و فلزات است. دفن این مواد آسیبهای زیادی مانند آلودگی آبهای زیرزمینی بدلیل وجود فلزات سنگین، به همراه دارد. از این رو بازیافت آنها سودی همهجانبه به حساب میآید. امروزه با پیشرفت علم، تکنولوژی تولید و مدیریت مواد زائد جامد نیز تغییرات زیادی داشته است. عدم بازیافت و عدم استفاده مجدد از نخالههای ساختمانی نه تنها دور ریختن منابع قابل استفاده است، بلکه هدر دادن سرمایههای ملی محسوب میشود.
با توجه به مشکلات مطرح شده ناشی از تولید نخالههای ساختمانی، باید در جهت کاهش تولید و افزایش استفاده مجدد از نخاله
ها و در نتیجه کاهش مواد دور ریز و دفنی این مواد گام برداشت. این موضوع علاوه بر کاهش مخاطرات زیست محیطی باعث افزایش بهرهوری و صرفه اقتصادی و استفاده مناسب از سرمایههای ملی خواهد شد. بنابراین دفن کردن نخالهها تنها زمانی باید اتفاق بیفتد که تمامی مواد قابل بازیافت تفکیکسازی شده باشند. نخالههای ساختمانی شامل مقدار بسیار زیادی از مواد خام ارزشمند هستند که دفن کردن آنها کار مقرون به صرفهای نیست. لذا بهترین راهکار حمایت دولت از پروژههای بازیافت نخالههای ساختمانی و تشویق به رونق گرفتن این پروژهها میباشد.